Phân loại và Lợi ích của truy xuất nguồn gốc

Truy xuất nguồn gốc đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình sản xuất và mời chào sản phẩm cũng như được biết đến là quá trình khởi dựng lòng tin của người tiêu dùng. 

Hiện nay, trên thị trường tiêu dùng vấn đề về truy xuất nguồn gốc đang dần trở nên phổ biến khi người tiêu dùng có thói quen tìm hiểu nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm nhằm đảm bảo an toàn khi sử dụng. Vậy hiện nay có những loại truy xuất nguồn gốc nào? Truy xuất nguồn gốc ứng dụng những công nghệ nào? Truy xuất nguồn gốc mang đến lợi ích gì cho doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng?

Phân loại và Lợi ích của truy xuất nguồn gốc sản phẩm

1. Các loại truy xuất nguồn gốc hiện nay

Truy xuất nguồn gốc hiện đang có 4 loại chính gồm: Truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng (Chain Traceability), truy xuất nội bộ (Internal traceability), truy xuất ngược (tracking back), truy xuất nguồn gốc xuôi (Traceability Forward).

1.1. Truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng (Chain Traceability)

Truy xuất chuỗi cung ứng là quá trình giám sát và ghi nhận nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm trong toàn bộ quá trình sản xuất từ khi còn là nguyên liệu thô đến hình thành sản phẩm. 

Thông tin truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng ghi nhận toàn bộ dữ liệu: 

• Tên sản phẩm
• Thông tin nhà sản xuất
• Địa chỉ sản xuất
• Nguyên liệu sản xuất
• Ngày sản xuất – ngày hết hạn sử dụng
• Một số thông tin liên quan khác

Việc truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng hỗ trợ nhà sản xuất có cơ sở điều tra nguyên nhân, vấn đề và thu hồi sản phẩm nhanh chóng khi gặp phải sự cố bất khả kháng với sản phẩm của doanh nghiệp. Hơn nữa, người tiêu dùng dễ dàng nhận thấy mọi thông tin về nguồn gốc và quy trình sản xuất để đưa ra lựa chọn và đánh giá cho các mặt hàng sản phẩm có chất lượng và độ uy tín cao. 

1.2. Truy xuất nguồn gốc nội bộ (Internal Traceability)

Truy xuất nội bộ là quá trình ghi nhận toàn bộ thông tin sản phẩm trong phạm vi hẹp như một doanh nghiệp hay trong một tổ chức.

Ví dụ, một nhà máy chuyên sản xuất dầu gội mua các nguyên liệu sản xuất như thảo dược, phụ gia từ các nhà cung cấp và chế tạo ra dầu gội. Việc quản lý lịch sử kết quả kiểm tra các nguyên liệu dược phẩm và quy trình chế biến các nguyên liệu của nhà máy cũng có thể được xem là truy xuất nguồn gốc nội bộ

1.3. Truy xuất nguồn gốc ngược (Tracing Back)

Truy xuất ngược được hiểu đơn giản là xác định nguồn gốc của sản phẩm từ quy trình cuối của chuỗi cung ứng ví dụ như từ cửa hàng bán lẻ đến nhà cung ứng.

Nguyên nhân sản phẩm gặp vấn đề hỏng, lỗi được xác định bằng cách truy ngược từ sản phẩm được phân phối bày bán về nơi cung ứng ban đầu, chú trọng vào việc rà soát từng công đoạn từ chế biến cho đến phân phối.

1.4. Truy xuất nguồn gốc xuôi (Traceability Forward)

Truy gốc xuôi được hình thành từ việc giám sát xác định nguồn gốc của sản phẩm từ khi bắt đầu trong giai đoạn sản xuất, ví dụ như từ nhà cung ứng phân phối đến cửa hàng bán lẻ. Để hiểu rõ hơn khi phát hiện một quá trình bị lỗi khi sản xuất, các sản phẩm được tạo ra từ quy tình đó có thể được xác định để kiểm tra nguyên nhân khắc phục kịp thời. 

2. Truy xuất nguồn gốc ứng dụng trong một số ngành cụ thể

Hiện nay, một số ngành được ứng dụng nguồn gốc truy xuất như ngành thực phẩm, dược phẩm và ngành điện tử, cụ thể:

2.1. Ngành thực phẩm

Truy xuất nguồn gốc thực phẩm với mục đích truy xuất về nguồn gốc, các chất dinh dưỡng của sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng. 

Đối với việc truy xuất nguồn gốc ngành thực phẩm nhằm phục vụ:

• Thông tin sản phẩm, nguyên liệu sản xuất rõ ràng, chính xác
• Người tiêu dùng có cơ sở đưa ra lựa chọn tin dùng
• Quản lý và giám sát hàng hoá trên thị trường minh bạch
• Ngăn chặn các thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ

2. 2. Ngành dược phẩm

Truy xuất nguồn gốc trong ngành dược phẩm hỗ trợ theo dõi và dễ dàng quản lý xuất xứ của các loại thuốc hay các sản phẩm thiết bị y tế. Một số công ty dược phẩm hiện đang ứng dụng một số công nghệ truy xuất lên sản phẩm như mã QR code để theo dõi, ghi nhận từng lô hàng từ thông tin cho đến hạn sử dụng. 

Đối với việc ứng dụng truy xuất nguồn gốc trong ngành dược phẩm với mục đích:

• Giám sát đảm bảo nguyên vật liệu sản xuất an toàn
• Quản lý toàn bộ quy trình sản xuất 
• Dễ dàng kiểm soát vấn đề gây hại bởi một số sản phẩm hết hạn hay không đúng bao bì

2.3. Ngành điện tử

Ngành điện tử khi ứng dụng truy xuất nguồn gốc nhằm theo dõi và ghi lại lịch sử của các thành phần điện tử, linh kiện giúp kiểm soát chất lượng cũng như tính minh bạch, rõ ràng trong quá trình sản xuất các thiết bị điện tử. 

Đối với việc ứng dụng truy xuất nguồn gốc trong ngành điện tử với mục đích:

• Thể hiện quá trình rõ ràng của một sản phẩm thông qua các giai đoạn sản xuất
• Người tiêu dùng có thể an tâm khi lựa chọn sản phẩm chính hãng
• Dễ dàng kiểm soát và quản lý hàng hoá trên thị trường

Truy xuất nguồn gốc trong bất kỳ lĩnh vực nào đều đóng vai trò thiết yếu nhằm đảm bảo chất lượng hàng hoá an toàn đến người tiêu dùng, từ đó tạo dựng được lòng tin của người tiêu dùng và giúp doanh nghiệp phát triển bền vững hơn. 

3. Lợi ích của việc truy xuất nguồn gốc

Truy xuất nguồn gốc, một giải pháp giúp các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất có ý thức và có trách nhiệm hơn đối với xã hội, đồng thời giúp đẩy mạnh sản phẩm, hàng hoá không chỉ phát triển trong nước mà còn xuất khẩu sang các nước phát triển. 

3.1. Đối với doanh nghiệp sản xuất

• Sản xuất và cung cấp mọi mặt hàng sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng giúp tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng
• Đẩy mạnh thương hiệu của doanh nghiệp 
• Ngăn chặn và bảo vệ thương hiệu tránh những sản phẩm hàng giả, hàng nhái trên thị thường
• Tuân thủ đúng quy định về sản xuất và cung cấp sản phẩm
• Hỗ trợ doanh nghiệp dễ dàng giám sát và quản lý toàn bộ quá trình sản phẩm, kiểm soát được rủi ro nhanh chóng
• Tạo nên sự khác biệt trên thị trường tiêu dùng, tăng cạnh và dễ dàng có được sự quan tâm của khách hàng thông qua các vấn đề đạo đức

3.2. Đối với người tiêu dùng

• Dễ dàng đưa ra lựa chọn những sản phẩm an toàn, có chất lượng tốt thông qua việc truy xuất thông tin về sản phẩm như hình ảnh, nơi sản xuất, ….
• Phân biệt được những mặt hàng kém chất lượng thông qua việc sử dụng công nghệ truy xuất như mã QR tránh mua phải hàng giả
• Ưu tiên chọn mua sản phẩm dựa trên nhu cầu và các tiêu chuẩn người tiêu dùng đang tìm kiếm
• Tiết kiệm thời gian, tiền bạc khi lựa chọn sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc chính hãng

3.3. Đối với đơn vị quản lý thị trường

• Giảm thiểu chi phí và nhân lực trong việc phòng và chống hàng giả, hàng kém chất lượng không rõ nguồn gốc
• Nhanh chóng phát hiện những mặt hàng giả trôi nổi trên thị trường
• Quá trình kiểm định chất lượng hàng hóa đầu vào trên thị trường được thuận tiện và tối ưu hơn.